มันฝรั่งพันธุ์ กวก. เชียงใหม่ 1

ประวัติ

มันฝรั่งพันธุ์เชียงใหม่ 1 หรือมันฝรั่งสายต้น A3 เป็นมันฝรั่งสำหรับแปรรูปได้จากการกลายพันธุ์ของต้นเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพันธุ์ Atlantic โดยในปี 2540 กรมวิชาการเกษตร ได้นำเข้าต้นเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อมันฝรั่งพันธุ์ดังกล่าวจากศูนย์มันฝรั่งระหว่างประเทศ (The International Potato Center : CIP) ประเทศเปรู มาขยายพันธุ์และทดสอบพันธุ์ที่สถานีทดลองพืชสวนฝาง (ในขณะนั้น) อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ ต่อมาในปี 2548 พบว่ามันฝรั่งพันธุ์ Atlantic บางต้นทนทานโรคใบไหม้ที่เกิดจากเชื้อรา hytophthorainfestans ที่ระบาดรุนแรงในแปลงทดสอบของเกษตรกรในพื้นที่ อำเภอสันทราย จากจำนวน 24 ต้น ตรวจพบว่า ติดโรคไวรัส 8 สายต้น ไม่เป็นโรค 16 สายต้น จึงนำมาขยายพันธุ์ในห้องเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อของศูนย์วิจัยเกษตรหลวงเชียงใหม่ในปี 2549 ในปี 2551-2553 นำสายต้นมันฝรั่งที่ทนทานโรคใบไหม้ไปทดสอบความทนทานต่อโรคใบไหม้ด้วยการปลูกเชื้อที่ศูนย์วิจัยพืชสวนเชียงราย พบว่าสายต้น A1 ถึง A10 มีความทนทานต่อโรคใบไหม้ ในปี 2552-2556 เปรียบเทียบสายต้นทั้ง 10 สายต้น ที่ศูนย์วิจัยเกษตรหลวงเชียงใหม่ (ขุนวาง) จังหวัดเชียงใหม่ พบว่าพันธุ์เชียงใหม่ 1 ให้ผลผลิตสม่ำเสมอ และสูงกว่าพันธุ์ Atlantic และในปี 2557 ได้ทดสอบพันธุ์มันฝรั่งทนทานโรคใบไหม้ในแปลงเกษตรกร ในช่วงฤดูฝนที่แปลงเกษตรกร อำเภอ แม่วาง จังหวัดเชียงใหม่ และ ฤดูแล้งที่ อำเภอฝาง, อำเภอสันทราย อำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่ อำเภอ ทุ่งหัวช้าง จังหวัดลำพูน และอำเภอพบพระ จังหวัดตาก พบว่าพันธุ์เชียงใหม่ 1 เหมาะสมที่จะปลูกในช่วง ฤดูฝน ให้ผลผลิตสูงและได้เกรดส่งเข้าโรงงานแปรรูป และสามารถปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมได้ดี จึงเสนอขอพันธุ์เชียงใหม่ 1 ให้เป็นพันธุ์แนะนำของกรมวิชาการเกษตร เพื่อแนะนำให้เกษตรกรปลูกต่อไป

ลักษณะประจำพันธุ์

ลักษณะทรงพุ่มชามคว่ำ ใบรูปร่างรีผิวของใบด้านบนเรียบปลายใบแหลมและขอบใบเรียบ ขนาดของใบกว้าง 15.60 เซนติเมตร ยาว 25.60 เซนติเมตร ก้านใบยาว 4.80 เซนติเมตร การทำมุมของใบกิ่งชะลูด 35-75 องศา โครงสร้างของใบมองเห็นบางส่วนมีการเชื่อมต่อของปลายใบ ลักษณะของดอกเป็นดอกช่อจำนวน 2-5 ดอกต่อช่อดอก ออกดอกที่บริเวณยอด ลักษณะของผลเป็นรูปทรงกลมปลายผลโค้งมน ขนาดของผลกว้าง 18.74 เซนติเมตร ยาว 18.01 เซนติเมตร ลักษณะของไหลยาว มีหลายหัว ลักษณะสีของหัวสีผิวมีสีเหลือง-เขียว (153D-153A) สีเนื้อมีสีขาว–เหลืองครีม (12C-14C) และลักษณะสีของผลสีเขียว (140C-140B) อายุการเก็บเกี่ยวฤดูแล้ง 90-120 วัน ฤดูฝน 80-90 วัน

ชื่อพันธุ์พืชที่รับรอง

มันฝรั่งพันธุ์ กวก. เชียงใหม่ 1

พื้นที่แนะนำ

พื้นที่นา พื้นที่ดอน หรือพื้นที่สูง ที่มีดินร่วน ดินร่วนปนทราย ดินร่วนปนเหนียว ในพื้นที่ภาคเหนือ และตะวันออกเฉียงเหนือที่มีสภาพอากาศเย็น

ข้อควรระวัง/ข้อจำกัด

มันฝรั่งมันฝรั่งพันธุ์เชียงใหม่ 1 มีความเหมาะสมที่จะปลูกในฤดูแล้ง เนื่องจากเป็นสายต้นที่มีความทนทานต่อโรคใบไหม้ในระดับปานกลาง มีความทนทานโรคสูงกว่าพันธุ์ Atlantic แต่ให้ผลผลิตต่ำกว่ามันฝรั่งพันธุ์เชียงใหม่ 2 แต่สูงกว่าพันธุ์ Atlantic นอกจากนี้ยังสามารถที่จะปลูกในฤดูฝนได้ เนื่องจากเป็นสายต้นที่ให้ผลผลิตสูงกว่ามันฝรั่งพันธุ์เชียงใหม่ 2 แต่อย่างไรก็ตามการปลูกมันฝรั่งในช่วงฤดูฝนนอกจากจะเสี่ยงต่อการเกิดโรคใบไหม้

หน่วยงานเจ้าของพันธุ์

ศูนย์วิจัยเกษตรหลวงเชียงใหม่ สถาบันวิจัยพืชสวน

วันที่รับรอง (วัน/เดือน/ปี)

07 พ.ย. 2559

ประเภทพันธุ์

พันธุ์แนะนำ

ลักษณะเด่น

1. ทนทานต่อโรคใบไหม้ในฤดูแล้งได้ดีมีความรุนแรงของการเกิดโรค 13 เปอร์เซ็นต์ในขณะที่พันธุ์Atlantic มีความรุนแรงของการเกิดโรคมากถึง 78 เปอร์เซ็นต์ 2. ในฤดูแล้งให้ผลผลิต 3,162 กิโลกรัมต่อไร่ ในขณะที่พันธุ์ Atlantic ให้ผลผลิต 3,031 กิโลกรัมต่อไร่มันฝรั่งพันธุ์เชียงใหม่ 1 ให้ผลผลิตคิดเป็นร้อยละ 51 สูงกว่าพันธุ์ Atlantic คิดเป็นร้อยละ 2 3. ในฤดูฝนให้ผลผลิต 3,429 กิโลกรัมต่อไร่ ในขณะที่พันธุ์ Atlantic ให้ผลผลิต 2,486 กิโลกรัมต่อไร่ มันฝรั่งพันธุ์เชียงใหม่ 1 ให้ผลผลิตคิดเป็นร้อยละ 58 สูงกว่าพันธุ์ Atlantic คิดเป็นร้อยละ 16