ถั่วฝักยาวสีม่วงพันธุ์ กวก. พิจิตร 1

ประวัติ

ถั่วฝักยาวสีม่วงสายต้น พจ.21-9-24-22 เป็นสายต้นดีที่คัดเลือกจากลูกผสมถั่วฝักยาวระหว่างพันธุ์ น่าน 1 (สายพันธุ์แม่) ที่มีฝักสดสีม่วงแดง ฝักยาว ผิวฝักเรียบ เมล็ดสีน้ำตาลแดง อายุออกดอกและอายุเก็บผลผลิตฝักแรกค่อนข้างเร็ว ผลผลิตสูง แต่มีความหนาเนื้อและความหนาฝักน้อย ผสมกับถั่วฝักยาวสายพันธุ์ YB15 (สายพันธุ์พ่อ) ที่มีฝักสดสีเขียว ผลผลิตสูง ความหนาเนื้อและความหนาฝักสูง อายุออกดอกและอายุการเก็บเกี่ยวฝักแรกเร็ว คัดเลือกพันธุ์แบบบันทึกประวัติ (pedigree selection) ตั้งแต่ประชากรชั่วที่ 2 (F2) จนถึงประชากรชั่วที่ 5 (F5) ระหว่างเดือนตุลาคม 2561 ถึง เดือนมกราคม 2563 โดยที่ในประชากรชั่วที่ 5 (F5) คัดเลือกได้ถั่วฝักยาวสีม่วงสายต้น พจ.21-9-24-22 ที่มีอายุออกดอก 50% เท่ากับ 31 วัน ความหนาเนื้อ 2.03มิลลิเมตร มีจำนวนฝักต่อต้น 73.13 ฝักต่อต้น และมีปริมาณสารแอนโทไซยานินรวม 344.4 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมน้ำหนักสด จากนั้นในปี 2563 ระหว่างเดือนกุมภาพันธุ์ถึงเดือนพฤษภาคม ปลูกเปรียบเทียบพันธุ์ถั่วฝักยาวสีม่วงที่ผ่านการคัดเลือก ใช้พันธุ์น่าน 1 เป็นพันธุ์เปรียบเทียบ ดำเนินการใน 2 แหล่งปลูก ได้แก่ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรพิจิตร และศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรร้อยเอ็ด พบว่า สายต้น F5-21-9-24-22 (ต่อมาตั้งชื่อเป็น พจ.21-9-24-22) มีผลผลิตเฉลี่ย 1,201 กิโลกรัมต่อไร่ อายุออกดอก 50% เท่ากับ 44 วันหลังปลูก อายุเก็บเกี่ยวฝักแรก 49 วันหลังปลูก มีระยะเวลาเก็บเกี่ยว 48 วัน มีความหนาเนื้อ 1.89 มิลลิเมตร ปี 2564 ปลูกทดสอบพันธุ์ โดยใช้พันธุ์ น่าน 1 เป็นพันธุ์เปรียบเทียบ ปลูกทดสอบในแปลงเกษตรกร ดำเนินการที่จังหวัดพิจิตร 2 ฤดูปลูก จังหวัดพิษณุโลก 1 ฤดูปลูก และจังหวัดกำแพงเพชร 1 ฤดูปลูก รวมทั้งสิ้น 4 ฤดูปลูก พบว่า ถั่วฝักยาวสีม่วงสายต้น พจ.21-9-24-22 ที่ให้ผลผลิตสูงในทุกฤดูปลูก ผลผลิตเฉลี่ย 1,941 กิโลกรัมต่อไร่ ฝักสดสีม่วงเข้มตลอดทั้งฝัก ผิวฝักย่น อายุออกดอก 50% เท่ากับ 37 วันหลังปลูก อายุเก็บเกี่ยวฝักแรก 41 วันหลังปลูก ความหนาเนื้อ 2.15 มิลลิเมตร ความยาวฝัก 46.61 เซนติเมตร ปริมาณสารแอนโทไซยานิน 187.4 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมน้ำหนักสด การเจริญเติบโตทางด้านลำต้นดีขึ้นค้างได้เร็ว คุณภาพการบริโภคดี จึงขอเสนอรับรองเป็นพันธุ์แนะนำ

ลักษณะประจำพันธุ์

ถั่วฝักยาวสีม่วงสายต้น พจ.21-9-24-22 ลำต้นมีสีม่วงแดงบริเวณข้อ ลำต้นมีปล้องยาว แผ่นใบสีเขียวรูปหอก เส้นใบบริเวณโคนใบมีสีม่วงแดง กลีบดอกด้านนอกสีขาวครีม กลีบดอกด้านในสีขาวปนม่วง อายุดอกบาน 50 เปอร์เซ็นต์ 39 วัน อายุเก็บเกี่ยวฝักแรก 44 วัน ฝักสดสีม่วงเข้ม ผิวฝักย่น ภาคตัดขวางฝัก รูปรีค่อนข้างกลม ปลายฝักแหลมสีเขียว ความยาวฝัก 44.88 เชนติเมตร ความหนาเนื้อ 2.05 มิลลิเมตร เมล็ดรูปไตสีน้ำตาลแดง มีปริมาณสารแอนโทไซยานิน 187.4 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมน้ำหนักสด

ชื่อพันธุ์พืชที่รับรอง

ถั่วฝักยาวสีม่วงพันธุ์ กวก. พิจิตร 1

พื้นที่แนะนำ

พื้นที่ภาคเหนือตอนล่าง เช่น จังหวัดพิจิตร พิษณุโลก กำแพงเพชร เป็นต้น

ข้อควรระวัง/ข้อจำกัด

การปลูกในช่วงเดือนพฤศจิกายน-กุมภาพันธ์ จะให้ผลผลิตดีที่สุด หากปลูกในช่วงฤดูร้อนเสี่ยงต่อการระบาดของเพลี้ยไฟ เพลี้ยจักจั่น แมลงหวี่ขาว และไวรัสใบด่างเหลือง หากอากาศร้อนมาก ผลผลิตจะลดและคุณภาพของผลผลิตไม่ดี การออกดอกและการผสมเกสรลดลงความยาวฝักลดลง ลักษณะฝักสดบิดเบี้ยว และอาจแสดงอาการหางหนูได้ หากปลูกในช่วงฤดูฝน ผลผลิตจะลดลงเล็กน้อย และพบการระบาดของศัตรูพืชจำพวกหนอนกระทู้และหนอนเจาะฝัก

หน่วยงานเจ้าของพันธุ์

ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรพิจิตร สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 2 จังหวัดพิษณุโลก กรมวิชาการเกษตร

วันที่รับรอง (วัน/เดือน/ปี)

26 มิ.ย. 2567

ประเภทพันธุ์

พันธุ์แนะนำ

ลักษณะเด่น

1. ผลผลิตเฉลี่ย 1,942 กิโลกรัมต่อไร่ สูงกว่าพันธุ์น่าน 1 ร้อยละ 46.27 2. อายุเก็บเกี่ยวฝักแรก 44 วันหลังปลูก เร็วกว่าพันธุ์น่าน 1 เท่ากับ 5 วัน 3. สีฝักสดมีสีม่วงเข้มกว่าพันธุ์น่าน 1 มีปริมาณสารแอนโทไซยานินเฉลี่ย 187.4 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมน้ำหนักสด สูงกว่าพันธุ์น่าน 1 ที่มีค่าเท่ากับ 115.6 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมน้ำหนักสด 4. ความหนาเนื้อเฉลี่ย 2.05 มิลลิเมตร มากกว่าพันธุ์ น่าน 1 ที่มีความหนาเนื้อเฉลี่ย 1.53 มิลลิเมตร 5. ฝักตรง ผิวฝักย่น มีความยาวฝักสดเฉลี่ย 44.88 เซนติเมตร และมีความยาวฝักสูงสุด 49.46 เซนติเมตร เหมาะสำหรับการรับประทานฝักสด เพื่อให้ได้คุณค่าทางโภชนาการสูงสุด